ارزیابی مقاومت 20 ژرم‌پلاسم کنجد نسبت به بوته‌میری فوزاریومی با عامل Fusarium oxysporum f.sp. sesami در استان یزد و بررسی فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز((PAL در ژرم‌پلاسم ‌های مقاوم و حساس به این بیماری

بوته‌میری فوزاریومی با عامل Fusarium oxysporum f.sp. sesami یکی از مهم‌ترین بیماری‌های کنجد، در تمام نواحی کشت این گیاه در دنیا می‌باشد .در این تحقیق میزان مقاومت نسبی 20 ژرم‌پلاسم  کنجد نسبت به عامل بیماری بوته‌میری فوزاریومی در شرایط گلخانه بررسی شد .15 جدایه Fusarium oxysporum از سطح مزارع کنجد استان یزد جداسازی و خالص‌سازی شد و از این میان جدایه‌ای که دارای بالاترین سطح بیماری‌زایی بود انتخاب شد و در آزمون تعیین دامنه میزبانی جدایه مربوطه،  Fusarium oxysporum f.sp. sesami تشخیص داده شد. در آزمایش ارزیابی مقاومت ارقام مختلف کنجد در شرایط گلخانه نسبت به این بیماری، 20 ژرم‌پلاسم  کنجد بر اساس شاخص شدت آلودگی (2-0) و درصد آلودگی بوته‌ها (5-1) مورد ارزیابی قرار گرفتند. آنالیز آماری داده‌ها نشان داد، از نظر میزان مقاومت به عامل بیماری، بین ژرم‌پلاسم ‌های مورد بررسی اختلاف معنی‌داری در سطح یک درصد وجود داشت. با استفاده از نتایج این مرحله، توده محلی آسفیج بهاباد به عنوان مقاوم‌ترین ژرم‌پلاسم و توده محلی کهنوج به عنوان حساس‌ترین ژرم‌پلاسم  به این بیماری شناسایی شد. سپس، فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیا لیاز (PAL) در ژرم‌پلاسم‌های مقاوم و حساس در روزهای 2، 4، 6، 8، 10 و 12 روز پس از مایه‌زنی با قارچ عامل بیماری اندازه‌گیری شد. فعالیت آنزیم PAL در ژرم‌پلاسم  مقاوم پس از مایه‌زنی با قارچ به سرعت افزایش و در روز چهارم به اوج خود رسید و سپس کاهش و دوباره در روز دوازدهم افزایش یافت اما این میزان افزایش نسبت به روز چهارم کمتر بود. در رقم حساس، افزایش فعالیت آنزیم با سرعت و به میزان کمتری رخ داد. تحقیق حاضر نشان داد که افزایش فعالیت PAL می‌تواند نقش احتمالی در القای مقاومت در گیاهان داشته باشد.